Μυθολογία

Σύμφωνα με τη μυθολογία, ο Ουρανός και η Γαία είχαν πολλά παιδιά: Τους Τιτάνες, τους Γίγαντες, τους Κύκλωπες και τους Εκατόχειρες. Ο Ουρανός φοβούμενος ότι ένας από τους γιούς του θα μπορούσε να τον εκθρονίσει, αποφάσισε να τους πετάξει όλους στα Τάρταρα, στον πάτο της γης.

Ο Κάλυδνος όμως, ένας από τους γιούς, έπεσε πάνω σ' ένα κομμάτι γης, που αναδύθηκε και σχημάτισε ένα νησί, το οποίο ονομάστηκε «Το νησί του Κάλυδνου». Σήμερα, όταν δει κανείς το νησί από ψηλά, βλέπει δυο τεράστια βουνά και δυο μικρές πεδιάδες, που λέγεται ότι μοιάζουν με τα πόδια του Κάλυδνου.

Σύμφωνα με το μύθο, ο Κάλυδνος αρχικά ήταν θεός του Άδη, ο οποίος έγινε αργότερα θεός της θάλασσας, χωρίς να έχουν βρεθεί στοιχεία λατρείας του.

Ιστορία

Η Κάλυμνος κατοικείται από τους χρόνους της νεολιθικής εποχής. Αρχαιότεροι κάτοικοι του νησιού ήταν οι Κάρες. Το αποδεικνύουν τα ερείπια με Καρικά χαρακτηριστικά στην αρχαία μητρόπολη του Κάστελλα, κοντά στα σημερινά Στημένια. Αργότερα κατοικήθηκε απο Φοίνικες, πράγμα που μαρτυρούν τα ερείπια που υπάρχουν στον Εμπορειό. Στην περίοδο 1150 π.Χ. - 800 π.Χ., η Κάλυμνος εποικίστηκε από τους Δωριείς. Σημαντική απόδειξη είναι η σημερινή ονομασία Δάμος και τα αξιόλογα ερείπια του Ιερού από το ναό του θεού Απόλλωνα.

Ο Όμηρος την ονομάζει Καλύδνες και αναφέρει ότι συμμετείχε στον Τρωικό πόλεμο στέλνοντας μαζί με άλλα νησιά 30 πλοία με αρχηγούς τον Φείδιππο και τον Άντιφο. Πιθανώς το όνομα προέρχεται από το καλός και ύδνα (από το ύδωρ=νερό). Με άλλα λόγια, νησί με καλά, ωραία νερά. Μετά τον Τρωικό πόλεμο (σύμφωνα με τον Διόδωρο), τέσσερα από τα πλοία του Αγαμέμνονα στο γυρισμό τους ναυάγησαν έξω από το νησί. Τα πληρώματά τους (Αργείοι και Επιδαύριοι) εγκαταστάθηκαν τότε μόνιμα στο νησί και έχτισαν ένα οικισμό πάνω στο οροπέδιο του νησιού, που, σε ανάμνηση της μακρινής τους πατρίδας, ονομάστηκε Άργος. Ο οικισμός αυτός για πολύ καιρό υπήρξε η πρωτεύουσα του νησιού.

Στο τέλος της Αρχαϊκής εποχής και στις αρχές των Κλασικών χρόνων η Κάλυμνος είναι μια πολιτεία αυτόνομη. Το πολίτευμά της είναι δημοκρατικό, αφού οι αποφάσεις λαμβάνονται από την Εκκλησία του λαού -που λέγεται αλλιώς Δάμος- και από τη Βουλή. H αυτονομία της όμως δεν κράτησε πολύ, γιατί κατελήφθηκε από τους Πέρσες, τότε που κυρίευσαν τις Ιωνικές πόλεις της Μικράς Ασίας. Απελευθερώνεται το 477 π.Χ., γίνεται μέλος της Αθηναϊκής Συμμαχίας και πληρώνει φόρο στο ταμείο της συμμαχίας που βρίσκεται στη Δήλο.

Το 357 π.Χ. η Κάλυμνος παύει να είναι ελεύθερη καθώς υποτάσσεται στην εξουσία του βασιλιά της Αλικαρνασσού Μαύσωλου. Μετά από 15 χρόνια περίπου, η Κάλυμνος επαναστατεί, αποκτά την ελευθερία της και ξαναγίνεται σύμμαχος των Αθηναίων. Κατά την κλασική εποχή παρουσίασε αξιόλογη πολιτιστική ακμή. Κατάλοιπο της εποχής εκείνης είναι τα σωζόμενα μέχρι σήμερα ερείπια του ναού του Καλυνδέου Απόλλωνα.

Αργότερα την κατέλαβαν οι Ρωμαίοι. Κατά τη διάρκεια των Βυζαντινών χρόνων η Κάλυμνος ήταν ένα ισχυρό νησί όπως και όλα τα υπόλοιπα Δωδεκάνησα έως και περίπου τον 7ο αιώνα μ.Χ. οπότε και άρχισαν να προσελκύουν διάφορους κατακτητές λόγω της στρατηγικής τους θέσης. Το 10ο αι. την κατέστρεψαν οι Τούρκοι και τον 14ο αιώνα την κατέλαβαν οι Ενετοί Ιππότες του Αγίου Ιωάννη. Το 1522 υποτάχθηκε στους Τούρκους και το 1912 βρέθηκε υπό ιταλική κατοχή. Όταν οι Ιταλοί παραδόθηκαν, οι Άγγλοι πήραν τα ινία μέχρι το 1947, οπότε η Κάλυμνος οριστικά πια απελευθερώθηκε και ενσωματώθηκε στο νεοσύστατο Ελληνικό κράτος.. Η επίσημη ένωση με την Ελλάδα έγινε στις 7 Μαρτίου του 1948.