Κάστρο Χώρας ή Μεγάλο Κάστρο

Το Κάστρο Χώρας ή Μεγάλο Κάστρο ή Παλαιόχωρα είναι ένα από τα πιο γνωστά αξιοθέατα της Καλύμνου και βρίσκεται στο μέρος όπου κάποτε έδρευε η αρχαία Πόθια. Το Κάστρο λαμβάνει την οριστική του μορφή στα 1495 και κατοικείται συνεχόμενα ως το 1812, αποτελώντας τη μεσαιωνική πρωτεύουσα του νησιού.

Σταδιακά, από τα μέσα του 18ου αι. εκλείπουν οι κίνδυνοι (π.χ. πειρατές) που οδήγησαν πρωτογενώς τους κατοίκους μέσα στο κάστρο, και έτσι ο πληθυσμός μετακινείται σε νέα σπίτια που χτίζονται στην περιοχή της Χώρας.

Σήμερα, το βυζαντινό κάστρο διατηρεί τη γοητεία του, παρότι ερειπωμένο. Για να μεταβείτε σε αυτό χρειάζεται να ανεβείτε τα 230 σκαλοπάτια που ξεκινούν από την Πόθια και καταλήγουν στην πύλη του, η οποία κάποτε διέθετε κινητή ξύλινη γέφυρα.

Μέσα στο Κάστρο, εκτός από αρκετά σπίτια, ξεχωρίζουν δύο μεγάλες υδατοδεξαμενές, μια πέτρινη γούρνα ελαιοτριβείου, τμήμα του πέτρινου κυλίνδρου σύνθλιψης της ελιάς αλλά και 10 καλοδιατηρημένα εκκλησάκια. Εξωτερικά, στο μέσο του ανατολικού τείχους υψώνεται συγκρότημα πύργων για τα κανόνια που χρησιμοποιούνταν ως αμυντικά μέσα.

Πέρα Κάστρο ή Κάστρο της Χρυσοχεριάς

Στο μέσο της διαδρομής μεταξύ Χώρας και Πόθιας βρίσκεται το Πέρα Κάστρο ή Κάστρο της Χρυσοχεριάς, το οποίο αποτελεί από τα γνωστότερα αξιοθέατα του νησιού. Κτισμένο σε στρατηγικό σημείο, πάνω σε φυσικό ύψωμα, παρείχε τη δυνατότητα στους Καλύμνιους να εποπτεύουν εύκολα τη Χώρα και την Πόθια.

Στα χρόνια της Ιπποτοκρατίας, εξαιτίας των κλιμακούμενων τουρκικών επιθέσεων στα νησιά, οι Καλύμνιοι υποχρεώθηκαν να κατασκευάσουν ένα νέο κάστρο το οποίο θα χρησιμοποιούνταν ως κατοικία για τον τότε διοικητή της Καλύμνου, Κω, Λέρου και Νισύρου.

Στο εσωτερικό του κάστρου τα λίγα οικοδομήματα διατηρούνται σε καλή κατάσταση: Μία ορυκτή και κτιστή αποθήκη τροφών, δύο εκκλησάκια, το νεότερο του Αγίου Γεωργίου και το παλαιότερο της Παναγίας.

Το Κάστρο εγκαταλείφθηκε οριστικά στα τέλη του 15ου αι., επειδή λόγω του μικρού μεγέθους του δεν μπορούσε να ανταπεξέλθει στις ανάγκες των Καλύμνιων που αναζητούσαν προστασία από τις αδιάκοπες επιδρομές των Τούρκων. Εξάλλου, το Μεγάλο Κάστρο της Χώρας που παραδόθηκε στα 1495 κάλυψε τις ανάγκες αυτές, καθιστώντας άχρηστο πλέον το Κάστρο της Χρυσοχεριάς.

Κοντά στο Κάστρο βρίσκονται οι τρεις πετρόκτιστοι ανεμόμυλοι, το "σήμα κατατεθέν" της Καλύμνου. Καθώς είναι κτισμένοι σε ύψωμα, οι ανεμόμυλοι είναι ορατοί και από το λιμάνι της Πόθιας.

Καστέλλι

Η φυσική διαίρεση του υψώματος σε δύο ανισοϋψή επίπεδα αξιοποιήθηκε θαυμάσια από τους Καλύμνιους, οι οποίοι κατασκεύασαν στην πανέμορφη αυτή περιοχή ένα βυζαντινό φρούριο για τον έλεγχο της θάλασσας ανάμεσα στην Κάλυμνο και την Τέλενδο. Το στρατηγικά τοποθετημένο φρούριο ήταν σε χρήση μέχρι τον 10ο μΧ αιώνα, και έως τότε επέτρεψε στου Καλύμνιους να αντιδρούν άμεσα και να αμύνονται σε επιθέσεις που δέχονταν τόσο από τη στεριά όσο και από τη θάλασσα.

Η είσοδος στο Καστέλλι πραγματοποιείτο και πραγματοποιείται από πύλες που υπάρχουν στο εξωτερικό τείχος, ενώ η παροχή νερού διασφαλιζόταν από υδατοδεξαμενές.